Pijn bij vrijen: een veelvoorkomende klacht

Pijn bij vrijen en seks is een veel voorkomende klacht.
Sommigen vrouwen hebben er regelmatig last van, anderen een enkele keer. De ene vrouw ervaart een zeurderige pijn, een ander heeft last van een branderige gevoel of jeukende pijn. Ook de plek waar de pijn gevoeld wordt is bij iedereen anders.
 
Maar u hoeft er niet mee rond te blijven lopen, de meeste pijnklachten zijn goed te verhelpen. In dit artikel leest u over de oorzaken van pijn bij vrijen en geven wij praktische adviezen en deskundige oplossingen.

Diepe pijn tijdens het vrijen

Sommige vrouwen ervaren pijn bij diep doorstoten van de penis. Dus niet als de penis naar binnen gaat, maar als er stootbewegingen worden gemaakt. Vaak treedt deze pijn alleen op bij een bepaalde houding. De diepe pijn kan ontstaan doordat de penis tegen de baarmoedermond aanstoot. Soms geeft dit een onaangenaam of pijnlijk gevoel in de buik.
 
Ook darmafwijkingen zoals een spastische dikke darm of gynaecologische aandoeningen (bijvoorbeeld endometriose) kunnen dit soort pijnklachten veroorzaken. De gemakkelijkste oplossing is dan om een houding te zoeken die voor beide partners aangenaam is. Meestal zijn dit houdingen waarbij de penis minder diep in de vagina komt. Kijk voor voorbeelden naar goede standjes voor mannen met een grote penis.
 

Buikpijn na seks

Sommige vrouwen hebben buikpijn of bekkenbodempijn na de gemeenschap. Een pijn in de onderbuik na seks. Het kan dan gaan om een soort spierpijn, doordat de bekkenbodemspieren heel gespannen zijn geweest tijdens de coïtus. Dit is een vervelende klacht, maar u hoeft zich hier niet ongerust over te maken. Ontspanningsoefeningen van de bekkenbodemspieren kunnen goed helpen om deze pijn te verminderen. Meer hierover kunt u lezen in het artikel Goede bekkenbodem helpt tegen pijn bij vrijen.
 

Branderige of schrijnende pijn bij vagina : oppervlakkige pijn

Als het aanraken van de vagina-ingang, of van de huid direct daar omheen, of van de binnenste schaamlippen pijn doet. En/of als u last heeft van een pijnijke clitoris, dan heeft u last van wat de artsen noemen, 'oppervlakkige pijn '. Deze pijnklacht komen het meeste voor. Er ontstaat dan een branderige of schrijnende pijn bij de ingang van de vagina voor, tijdens of na de gemeenschap. Ook plassen na afloop geeft dan nogal eens een branderig gevoel.
 
Symptomen oppervlakkige pijn:

• brandend gevoel bij de ingang van de vaginga, voor, tijdens of na gemeenschap
• schrijnende pijn bij de ingang van de vagina
• aanraken van de vagina, schaamlippen of clitoris doet pijn
• plassen na gemeenschap kan branderig gevoel geven

 
Bij vrouwen die doorgaan met seks terwijl het pijn doet, kan op den duur de penetratie van de man, of zelfs het proberen al erg pijnlijk zijn. En dat zelfde geldt voor het inbrengen van een tampon. Maar zelfs fietsen of gewoon zitten kan pijn doen. De huid is chronisch geïrriteerd en het vervelende is dat de huid in dit gebied relatief vochtig is en daardoor moeilijker geneest. 
Oppervlakkige pijn komt met name voor bij jonge vrouwen tussen de 20 en 30 jaar en bij vrouwen rond de 50 jaar.
 

Jeuk na seks: Vaginale infectie ?

Als u jeuk ervaart in en rond de vagina, gecombineerd met een branderig gevoel en veel afscheiding, dan heeft u waarschijnlijk last van een vaginale infectie.
Huidirritaties en pijn bij de vagina-ingang kunnen ook ontstaan door vaginale infecties. Gelukkig zijn de meeste vaginale infecties niet gevaarlijk of besmettelijk. En niet ernstig, zo lang ze maar niet al te vaak voorkomen. Ze zijn alleen erg vervelend. Wat de oorzaak is, en hoe u een vaginale infectie kunt verhelpen lees u verder op in dit artikel.
 
Symptonen vaginale infectie:

• Jeuk rond en in de vagina,
• Branderig en schrijnend gevoel
• Pijn bij plassen
• Veel afscheiding

Aanhoudende jeuk en branderig gevoel en verdikking van huid: LS? 

Als u last heeft van jeuk in en rond de vagina en een schrijnend of branderig gevoel en dit niet overgaat, ook niet na behandeling met vaginale crème, dan is verstandig naar de huisarts te gaan.
Aanhoudende jeuk gecombineerd met een schrijnend gevoel en witte glanzende plekjes op en rond de vulva kunnen symptomen zijn van Lichen Sclerosus.

Symptomen van Lichen Sclerosus zijn:

• Wondjes
• Kloofjes of barstjes
• Verdikking van de huid
• Jeuk in en rond de vagina
• Branderig en schrijnend gevoel dat niet overgaat
• Witte glanzende plekjes op en rond de vulva

 
Het is niet altijd duidelijk direct of er sprake is van LS of een vaginale infectie. U kunt zelf wel met een spiegel uw vulva controleren op witte plekjes. Een huisarts kan bij twijfel doorverwijzen naar een dermatoloog.
Lichen Sclerosus is een chronische huidaandoening die met name voorkomt bij vrouwen tussen de 40 en 60 jaar. Maar LS komt ook voor bij mannen en kinderen.
Het is belangrijk LS in zo'n vroeg mogelijk stadium te herkennen. Uit recent onderzoek in Australie is gebleken dat met een strak regime van sterke cortisone crèmes LS veelal stabiel kan worden gehouden.
De oorzaak van Lichen Scelorus is nog steeds onbekend, maar zeker is wel dat het niet overdraagbaar en besmettelijk is.
Meer informatie over LS vindt op de website van de Stichting Lichen Sclerosus.

Tips en adviezen voor meer vocht en opwinding

Raadpleeg een seksuoloog

Negatieve ervaringen, remmende gedachten, spanning, stress en angst kunnen het ontstaan van seksuele opwinding flink in de weg zitten. Vaak zijn deze moeilijk zelf op te lossen. Komt u er niet uit? Zoek dan hulp. Een seksuoloog kan u hierbij helpen. 

Goed glijmiddel

Met een goed glijmiddel voorkomt u onprettige wrijving en schuring bij de aanraking van de vagina en het direct gebied eromheen. U voorkomt hiermee ook pijnlijke penetratie, vaginale irritaties en infecties en het ontstaan (of doorbreken) van een vicieuze cirkel waarbij de dame op gaat zien tegen de (pijnlijke) seks. Een goed en effectief medisch glijmiddel voor gevoelige slijmvliezen is Pjur Med Premium Glide. Deze vormt een beschermend laagje over de huid en heeft ook meteen een verzorgende werking. 

Geneesmiddelen

Er zijn ook geneesmiddelen verkrijgbaar (met en zonder hormonen). Hiervoor kunt u het best uw huisarts raadplegen. Op internet worden diverse middelen verkocht, maar deze zijn niet altijd veilig en betrouwbaar. Zo is het middel Replens nog steeds verkrijgbaar maar inmiddels wel verboden.
 

Tijdens de overgang daalt de hoeveelheid oestrogenen. Dit kan de balans in de vagina verstoren waardoor infecties gemakkelijker de kop op kunnen steken.
Door de hormonale veranderingen die tijdens de overgang plaatsvinden wordt de vaginawand dunner en gevoeliger. De huid verliest de cellagen die de zenuwen en bloedvaten beschermen. Hierdoor kunnen bij penetratie sneller irritaties en wondjes ontstaan.
Ook wordt de clitoris gevoeliger waardoor onhandige aanrakingen sneller pijn kunnen veroorzaken.

Oorzaken van vaginale infecties

Een vaginale infectie kan ontstaan na een verstoring van de balans in de vaginaflora.
Dit kan bijvoorbeeld komen door het gebruik van zeep. Zeep verstoort namelijk de normale zuurgraad van de vagina, waardoor het evenwicht tussen nuttige en schadelijke bacteriën, gisten en schimmels verstoord wordt. Door deze onbalans krijgen schimmels de kans zich te ontwikkelen en kunnen infecties makkelijker ontstaan. 
Ook hormoonveranderingen kunnen een onbalans in de vagina, en dus infecties veroorzaken. Oorzaken van hormoonveranderingen kunnen zijn: de overgang, stress, het gebruik van de pil, menstruatie en zwangerschap.
Andere oorzaken kunnen zijn: het gebruik van sommige antibiotica, spanningen en stress.
Ook kleine beschadigingen, die kunnen ontstaan als er gevreeën wordt terwijl de vagina (nog) niet vochtig genoeg is, kunnen de oorzaak zijn van een vaginale schimmelinfectie.
En heeft u een lage weerstand door bijvoorbeeld slaapgebrek of heeft u diabetes en uw suiker niet goed onder controle? Dan is de kans groter op een vaginale schimmelinfectie.

Bestrijden van vaginale infecties en schimmelinfectie

Meestal zorgt het lichaam er zelf voor dat de balans weer herstelt. Verdwijnen de symptomen niet vanzelf? Of heeft u veel klachten? Stap dan naar uw huisarts. Het is een veelvoorkomende klacht en hij/zij kan gegarandeerd helpen. Hij/zij kan zien om wat voor soort infectie het gaat en medicatie geven om de infectie te bestrijden. Gaat het om een bactieriële infectie, dan helpt anti-biotica.
Gaat het om een schimmelinfectie (dat is de meest voorkomende), dan zal de huisarts een vaginale crème of tabletten voorschrijven om de schimmel te doden. Of u kunt zelf een crème kopen bij drogist of apotheek. Een schimmelinfectie is te herkennen aan de afscheiding; dat is dan vaak wit, niet ruikend en korrelig. 
 

Voorkomen van vaginale infecties

Vaginale infecties kunt u in veel gevallen ook voorkomen. Door bijvoorbeeld geen (gewone) zeep te gebruiken maar te wassen met lauw water of een speciale was-emulsie te gebruiken. Was ook niet te vaak. Teveel wassen doodt ook de goede vaginale bacteriën. Blijf verder niet te lang doorlopen met natte badkleding en verwissel regelmatig tampons en inlegkruisjes. Het gebruik van inlegkruisjes heeft, in tegenstelling wat vaak wordt beweerd, geen negatieve invloed op de vagina flora. Zo blijkt uit recent internationaal onderzoek. Ook het type en het materiaal van het ondergoed maakt geen verschil.
 
Wat wel helpt is om niet te vrijen met een droge vagina. Als de vaginawand niet vochtig genoeg is bij het vrijen, kunnen kleine beschadigingen en irritaties ontstaan. Hierdoor raakt de vaginale flora uit evenwicht en krijgen schimmels de kans om te groeien en kunnen er vaginale infecties ontstaan.

• Vibrator of Dilatorset

U heeft hierboven kunnen lezen dat angst voor pijn die komen gaat ook pijn kan veroorzaken. Als reactie op de pijn die wordt verwacht, worden de bekkenbodemspieren aangegespannen en deze aangespannen bekkenbodemspieren zorgen er voor dat penetratie pijnlijk wordt. Om deze vervelende vicieuze cirkel te doorbreken, en om weer te kunnen ontspannen tijdens het vrijen en voorafgaand aan penetratie, kan een dilatorset of een vibrator heel goed helpen. Door het rustig experimenteren met de juiste vibrator kan de dame weer leren te genieten van het gevoel van opwinding en seks zonder spanning. En kan de angst rond penetratie weggehaald worden. Het experimenteren kan beginnen met stimulatie van de clitoris en rustig opbouwen naar het helemaal inbrengen van de vibrator. Belangrijk is wel dat de dame voorafgaand de seksuele opwinding zoekt. Door het lezen van opwindende verhalen of het kijken naar een sexy film bijvoorbeeld. Zonder opwinding maakt het lichaam zich niet klaar voor penetratie en wordt de vagina niet vochtig genoeg.
Een goede vibrator om mee te experimenteren is de BGood. Een zachte vibrator met een toegankelijk formaat, goede trillingen en een vriendelijke prijs. En ook de Mikazuki (super zachte buitenkant) en de Pinky (formaat) zijn aanraders. Een kijk ook eens naar de Weer Genieten van Vrijen Box.
Het gebruik van een dilatorset (een goede dilatorset die we getest hebben in samenwerking met bekkentherapeuten) vindt u in onze winkel. Gebruik van dilators ook wel pelottes genoemd wordt meestal onder begeleiding van een bekkentherapeut uitgevoerd. 
 

• Andere positie, andere standjes

Een andere oplossing om pijn bij vrijen te voorkomen, is het aannemen van een andere positie tijdens de gemeenschap. Het kan voor de vrouw prettiger zijn om bovenop te zitten, of via een zijligging of van achteren. Deze posities geven in elk geval meer bewegingsvrijheid voor de vrouw zodat ze kan zoeken naar de gemakkelijkste houding. 
Ook kan het goed zijn te kiezen voor standjes waarbij de penis niet te diep in de vagina komt en de vrouw controle houdt over de penetratie. Kijk hiervoor naar beste standjes voor een grote penis. Hierin ziet u een aantal duidelijke tekeningen.
Als je wat ouder wordt kan het ook prettig zijn als de vrouw op het bed ligt terwijl de man met zijn knieën op de grond zit, zodat beide partners niet fysiek belast worden met het lichaamsgewicht van de ander.

Heeft u last van rugpijn en zit dat u in de weg om fijne seks te hebben, kijk dan ook eens naar de beste seks standjes en adviezen voor vrouwen met rugpijn.
 

• Vrijen zonder gemeenschap

Misschien is het goed om de aandacht eens te verleggen naar aaien, strelen zonder gemeenschap. Denk bijvoorbeeld aan het geven van een erotische massage. Of kijk eens naar de streeloefeningen van Sensate Focus. Als er een tijdje niet wordt gevreeën zonder penetratie kunnen de pijnlijke plekjes helen en ontstaat er ruimte om elkaars lichaam op een andere manier te (her) ontdekken.
 

• Ontspanningsoefeningen

Als u pijn ervaart tijdens het vrijen kunt u, ongeacht wat de oorzaak is, de bekkenbodem onbewust aangespannen bij het vrijen. Dit als reactie op de angst voor de pijn die komen gaat. Door deze aangespannen bekkenbodemspieren wordt de vagina smaller en penetratie nog pijnlijker. (meer info: Goede bekkenbodem helpt bij pijn bij vrijen). Naast het bestrijden van de pijn, kunnen Ontspanningsoefeningen helpen om de vicieuze cirkel te doorbreken. En kijk ook eens naar de streeloefeningen van Sensate Focus waarmee u samen aan herstel kunt werken. 
 

• 'Use it or lose it'

Door seksueel actief te blijven zorgt u voor een goede doorbloeding en werking van de seksuele organen. Zorg dus dat u het plezier in seks niet verliest. Masturbatie is ook effectief om de vagina in goede conditie te houden. Een stimulator/vibrator kan hier hierbij prima helpen. De Je Joue Mimi is bijvoorbeeld een effectieve stimulator die ook nog eens erg mooi is.
 

• Tot slot: praat en zoek hulp

Praat over uw pijnklachten en zoek hulp! Vrijen doe je voor je plezier en niet omdat het moet. Pijn hoort niet bij vrijen!  Als u pijn ervaart bij het vrijen, beleeft de partner daar meestal ook geen plezier aan. Pijnklachten bij seks zijn een serieus probleem en komen vaker voor dan u denkt. Hoe moeilijk het ook kan zijn, praten over uw problemen met uw partner of huisarts is een eerste noodzakelijke stap voor het vinden van een oplossing. Hij/zij kan u, indien nodig, verwijzen naar een bekkenfysiotherapeut, een seksuoloog of andere hulpverlener.
 
Met dank aan medisch seksuoloog W. van Gianotten.

Nederlandse Vereniging Voor Seksuologie (NVVS)
Secretariaat: Postbus 40551
2504 LN Den Haag
Telefoon (070) 359 21 30
 
Stichting Voorlichting Zelfhulp Gynaecologie (VZG)
Nieuwe Gracht 24A
3521 LR Utrecht
Telefoon (030) 231 05 58 (ma. t/m vr. van 9.30-12.30)
 
Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie bij Bekkenbodemproblematiek
Secretariaat NVFB
p/a bureau KNGF Postbus 248
3800 AE Amersfoort
www.nvfb.fysionet.nl
 
De website van Rutghers WPF, seksualiteit.nl
 
Lukt het u niet om van de pijn af te komen, aarzel dan niet om een seksuoloog te raadplegen.
Hieronder kunt u zien hoe zo'n eerste gesprek er uit ziet, en wat de werkwijze is van een seksuoloog.