Vrijen is fijn, lekker en ontspannend. Tenminste, dat zou het moeten zijn. Veel mensen hebben echter last van (onvrijwillige) pijn tijdens het vrijen, of erna. Nee, u bent echt niet de enige. Deze pijn wordt, als je er vaker last van hebt, ‘dyspareunie’ genoemd. Een hinderlijke aandoening waar men vaak (te) lang mee door blijft lopen. En dat is jammer, want vaak is er wat aan te doen.
Het woord ‘dyspareunie’ is afkomstig uit het Grieks. Het betekent letterlijk 'het niet goed bij elkaar passen van bedgenoten’. Tegenwoordig wordt deze term gebruikt als term voor de pijn die men ervaart voor, tijdens of na de seks.
Een typische vrouwenkwaal toch? Nee, echt niet. Hoewel het bij vrouwen wel vaker voorkomt, hebben ook mannen met dyspareunie te maken.
Een typische vrouwenkwaal toch? Nee, echt niet. Hoewel het bij vrouwen wel vaker voorkomt, hebben ook mannen met dyspareunie te maken.
Betekenis: wat is dyspareunie precies?
Dyspareunie is aanhoudende genitale pijn die samengaat met seksuele gemeenschap. Mensen die last hebben van dyspareunie kunnen hier voor of tijdens de seks last van hebben, maar ook ná het vrijen. Dyspareunie kan een psychische oorzaak hebben, maar kan ook het resultaat zijn van een somatische aandoening. Als de seks een keer pijn doet noemt men dat geen dyspareunie, we spreken pas van deze aandoening als de pijn die iemand ervaart vaker terugkeert.
Dyspareunieklachten komen voor bij 3 tot 18 % van de vrouwen. Geschat wordt dat 0,2 % tot 8 % van de mannen weleens pijn tijdens de seks ervaart. De cijfers zijn ietwat onduidelijk omdat pijn bij het vrijen nog altijd een beetje in de taboesfeer hangt en er vaak over wordt gezwegen.
Meest voorkomende klachten bij dyspareunie
Bij dyspareunie kan de pijn oppervlakkig zijn of juist diep zitten. Bij oppervlakkige pijn verstaan we pijn aan de vagina bij het binnengaan van de penis, oftewel pijn bij penetratie. Of, in het geval bij mannen, pijn aan de penis bij het binnengaan van de vagina. Ook pijn bij ejaculatie is een veel voorkomende klacht bij mannen.
Vrouwen ervaren diepe pijn bij seks als er diep wordt gepenetreerd door de man. De pijn die dan gevoeld wordt is vooral in de onderbuik en diep in de vagina te voelen. Vrouwen omschrijven deze pijn als dof of juist als branderig zoals bij een schaafwond. Diepe pijn tijdens of na vrijen is vaak niet te wijten aan psychische klachten maar aan somatische aandoeningen.
Vrouwen ervaren diepe pijn bij seks als er diep wordt gepenetreerd door de man. De pijn die dan gevoeld wordt is vooral in de onderbuik en diep in de vagina te voelen. Vrouwen omschrijven deze pijn als dof of juist als branderig zoals bij een schaafwond. Diepe pijn tijdens of na vrijen is vaak niet te wijten aan psychische klachten maar aan somatische aandoeningen.
Bij mannen wordt er vaak gesproken over lokale pijn, regionale pijn en algemene pijn. Bij lokale pijn gaat het dan om pijn aan de penis en de ballen, bij regionale pijn hebben we het dan over pijn aan de lies of bekkenbodem. Bij algemene pijn bijvoorbeeld over stekende hoofdpijn tijdens de seks. Dat laatste wordt ook wel orgasmehoofdpijn genoemd en daar is verder nog niet zoveel over bekend. Welke pijnklacht u precies heeft weet u het beste zelf. Al deze pijnklachten, hoe verschillend ook, vallen allemaal onder de noemer dyspareunie.
Psychisch of somatisch
Zowel bij mannen als bij vrouwen heeft dyspareunie vaak te maken met de psyche, die onbewust van invloed is op je ervaringen tijdens de seksuele gemeenschap. Stress op het werk, een nieuwe relatie, een partner die er nog niet helemaal klaar voor is als er eenmaal wordt gevreeën, zenuwen voor seks en angst om de partner pijn doen. Het zijn allemaal factoren die ermee te maken kunnen hebben dat u pijn ervaart tijdens het vrijen.
Dyspareunie is echter niet altijd een psychisch probleem. Er kan bij pijn ook sprake zijn van een lichamelijke (somatische) oorzaak. Dit kan bijvoorbeeld een (eerdere) ontsteking of infectie zijn, of een wondje aan de penis of de vagina. Maar ook endometriose bij vrouwen of zelfs een tumor kan eraan ten grondslag liggen.
Het komt vaak voor dat dyspareunie een combinatie is van zowel psychische als somatische problemen. Het kan als somatisch probleem beginnen (bijvoorbeeld met een ontsteking), om vervolgens een psychisch probleem te worden als gevolg van de negatieve en pijnlijke ervaringen die seks met een ontsteking hebben opgeleverd.
Wanneer naar de dokter voor behandeling?
Pijn bij de gemeenschap hoort erbij toch? Helemaal niet. Seks moet lekker zijn, ontspannend en u moet geen pijn ervaren als u dit niet wilt. Veel mensen negeren hun symptomen uit schaamte. Ze vinden het lastig om hiermee naar de huisarts te gaan. Het gevolg daarvan kan zijn dat de zin in seks verdwijnt. Dit is niet alleen vervelend voor uzelf maar ook voor uw eventuele partner. Stress en spanning kan de kop opsteken in de relatie. Stress die er weer voor kan zorgen dat u meer last krijgt van dyspareunie. U kunt op die manier makkelijk in een vicieuze cirkel belanden. Een pijncirkel.
Schroom dus niet om met uw klachten naar de dokter te gaan, als u last blijft houden van de pijn en er zelf niet uitkomt. Deze ziet veel mannen en vrouwen met dezelfde klachten voorbij komen, en hij/zijn kan u zeker helpen met uw probleem.
Schroom dus niet om met uw klachten naar de dokter te gaan, als u last blijft houden van de pijn en er zelf niet uitkomt. Deze ziet veel mannen en vrouwen met dezelfde klachten voorbij komen, en hij/zijn kan u zeker helpen met uw probleem.
Een dokter kan namelijk kijken waar de oorzaak van uw dyspareunie ligt. Hebben uw klachten een psychische oorzaak, of is er iets aan de hand met je lichaam? Soms is een echografie, laparoscopie of een foto plethysmografie nodig als de dokter vermoedt dat het een somatische oorzaak betreft.
In andere gevallen kan bijvoorbeeld een behandeling door een bekkenfysiotherapeut er al voor zorgen dat de klachten verminderen of zelfs helemaal verdwijnen. Is de oorzaak van psychische aard dan is een goed gesprek soms al genoeg om u van uw pijn bij het vrijen af te helpen.
In andere gevallen kan bijvoorbeeld een behandeling door een bekkenfysiotherapeut er al voor zorgen dat de klachten verminderen of zelfs helemaal verdwijnen. Is de oorzaak van psychische aard dan is een goed gesprek soms al genoeg om u van uw pijn bij het vrijen af te helpen.
Referenties / bronnen
- https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-seksuele-klachten-eerste-herziening
- http://www.seksueledisfuncties.nl/folders/RUTGERSWPFPIJNlr.pdf
Aanbevolen artikelen
Een goede bekkenbodem is van essentieel belang voor seks. Wat gebeurt er als de bekkenbodem niet goed functioneert? En wat kunt u eraan doen?
Een veel voorkomende klacht bij vrouwen is Pijn bij Vrijen en Seks. Meestal gaat het om pijn die gepaard gaat met een branderig, schrijnend gevoel aan het begin van de vagina, tijdens of na de seks. Dat wordt " oppervlakkige pijn" genoemd
Hoofdpijn die ontstaat door seks is een serieus probleem. Het zijn vaak mannen die er last van hebben. Gelukkig zijn er oplossingen.
Een vaginale infectie kan ontstaan na een verstoring van de balans in de vaginaflora. Dit kan bijvoorbeeld komen door het gebruik van zeep. Zeep verstoort namelijk de normale zuurgraad van de vagina, waardoor het evenwicht tussen nuttige en
Vaginisme. Wat houdt het in? Wat zijn de oorzaken? Hoe komt u er vanaf? Wat kunt er thuis aan doen?
In dit artikel leggen wij u uit welke behandelingen er bij vaginisme allemaal zijn, wat u precies kunt verwachten, en wat de behandelduur en de kosten zijn.
Pijnlijke vagina? Overzicht van alle mogelijke vulva aandoeningen, de oorzaken en belangrijkst: hoe pijn in vagina te genezen. Pak uw seksleven weer op.
De meest voorkomende oorzaken waarom u buikpijn tijdens en/of na de seks zou kunnen ervaren.
