Seksuele identiteit en zelfliefde: van schaamte naar vrijheid

Je seksuele identiteit is de manier waarop jij je seksuele en romantische gevoelens ervaart, benoemt en beleeft. Ze omvat verschillende lagen:

• Seksuele oriëntatie: tot wie je je aangetrokken voelt (mannen, vrouwen, beide, geen of alle genders).
• Seksuele expressie: hoe je die gevoelens tot uitdrukking brengt in gedrag, kleding, energie of communicatie.
• Seksuele voorkeuren en verlangens: jouw unieke landschap van wat je plezier geeft en waar je grenzen liggen.

Volgens Rutgers (Monitor Seksuele Gezondheid 2023) zien we in Nederland duidelijk meer variatie in hoe mensen hun seksuele oriëntatie en identiteit beleven in vergelijking met vroeger. Het Centraal Bureau voor de Statistiek schat op basis van de Monitor 2023 dat ongeveer 18% van de 15-plussers tot de LHBTQIA-groep behoort en dat 17% van de Nederlanders een niet-heteroseksuele oriëntatie heeft. Sensoa (BE) benadrukt in haar leerlijnen en publieksinformatie dat twijfel normaal is en dat zelfbenoeming en beleving centraal staan, dat niet alles in ‘één hokje moet passen’. De boodschap is eenvoudig: je hoeft jezelf niet te definiëren om echt jezelf te kunnen zijn.

Meer lezen over seksuele voorkeuren en verlangens? We hebben daar ook een fijn artikel over: Alles over fetisjen, kinks en seksuele voorkeuren in Nederland en België in 2025.

Zelfacceptatie is de basis van seksuele vrijheid. Zolang je twijfelt of je lichaam, verlangens of identiteit mogen bestaan, blijf je je onbewust inhouden. De Amerikaanse schrijfster Audre Lorde zei ooit: “Als ik mezelf niet voor mezelf definieer, zal ik gedwongen worden tot de fantasieën van anderen.”

Wanneer je stopt met jezelf veroordelen, durf je te voelen wat je opwindt zonder angst voor afwijzing. Brené Brown zegt het ook mooi: "Kwetsbaarheid is niet winnen of verliezen; het is de moed hebben om je te tonen en gezien te worden wanneer we geen controle hebben over de uitkomst."

Wanneer je jezelf echt accepteert, kun je ook tijdens intimiteit ontspannen. Je vraagt wat je wilt. Je laat prestatieangst los. Je durft op een eerlijke en authentieke manier aanwezig te zijn in wat je voelt.

Seksuologe Dr. Rena Malik verwoordt het treffend: “Je kunt geen echte intimiteit ervaren als je je schaamt voor je lichaam of je verlangens.”

Zelfliefde haalt stress of ongemakkelijkheid uit seks. Het maakt plaats voor verbinding, humor en speelsheid. Seks gaat niet om presteren, maar om samen voelen. Als je jezelf toestaat te bestaan zoals je bent, merk je dat je adem ruimer wordt. Vrijheid voel je niet alleen in bed, maar ook in de manier waarop je lacht, eet, beweegt.

Wanneer je ophoudt te vechten tegen wie je bent, wordt plezier vanzelf weer natuurlijk. Je voelt meer energie, meer levenslust. Het is alsof het leven zelf je terug aanraakt. Zelfacceptatie gaat dus niet enkel over het innerlijke gesprek in je hoofd, maar over de lichamelijke ervaring van toestemming: ik mag hier zijn, precies zo.

Seksuele identiteit kent vele vormen. Sommige mensen herkennen zich in een van de vele termen binnen de LGBTQIA+-gemeenschap: lesbisch, homo, biseksueel, queer, intersekse, panseksueel, demiseksueel, aseksueel of iets daartussenin.

Voor sommigen is hun genderidentiteit ook onderdeel van hun seksuele reis: wie ze innerlijk zijn, los van biologisch geslacht. Transgender, non-binair of genderfluïde mensen ervaren vaak dat verlangen niet in vaste kaders past, omdat ze eerst zichzelf moesten vinden voordat ze konden voelen tot wie ze zich aangetrokken voelen.

Labels kunnen helpen om jezelf te begrijpen, maar het zijn geen grenzen. Sommige mensen vinden een label geruststellend. Het biedt taal voor iets wat lang onzegbaar was. Anderen voelen zich juist opgesloten door een woord, alsof hun ervaringen niet volledig passen in een definitie. Er is geen juiste manier om jezelf te benoemen. Taal is slechts een poging om het ongrijpbare zichtbaar te maken.

Identiteit kan ook verschuiven. Wat vandaag klopt, kan en mag morgen anders voelen. Je verlangen is levend. Misschien voel je je later tot iemand aangetrokken van een ander gender, of ontdek je nieuwe vormen van genegenheid die niet in je vroegere beeld pasten. Diversiteit is dus niet uitzonderlijk, maar menselijk. Steeds meer mensen voelen zich prettig bij een genderneutrale benadering van liefde en seksualiteit; een taal die uitnodigt tot verbinding in plaats van uitsluiting.

Seksuele identiteit en plezier bloeien pas echt wanneer we oude wonden durven aanraken. Schaamte, negatieve overtuigingen of pijnlijke ervaringen kunnen als een sluier over je genot hangen.

Voor veel mensen beginnen die overtuigingen al vroeg. Een religieuze opvoeding of strenge culturele normen kunnen boodschappen inprenten als ‘seks is zondig’ of ‘goede mensen hebben geen verlangens’. Misschien leerde je ooit dat bepaalde gevoelens of verlangens verkeerd zijn of dat jouw lichaam iets was om te verbergen.

Die stemmen, van ouders, kerk of cultuur, zijn niet jouw waarheid. Herkennen is de eerste stap, gevolgd door zachte heropvoeding: jezelf behandelen met hetzelfde mededogen als je een geliefde zou tonen.

De Amerikaanse psychologe Dr. Thema Bryant schreef: “Wanneer we onszelf genezen, genezen we generaties vóór ons en degenen die nog moeten komen.” Dat genezen is niet zweverig; het is levensenergie terugwinnen. Onverwerkt seksueel trauma kan leiden tot blokkades in energie, zelfvertrouwen en plezier. Het lichaam herinnert zich wat het verstand soms probeert te vergeten.

Spanning in je bekkenbodem, vermoeidheid, moeite met genieten of steeds uit je lichaam gaan tijdens intimiteit zijn signalen dat je lichaam nog vasthoudt aan bescherming.

De tantrische lerares Layla Martin noemt dit “a call to love yourself more deeply.” In het e-book The Wild Woman Guide beschrijft ze dat trauma in het lichaam wordt opgeslagen, en dat zachte, bewuste aanraking en ademhaling helpen om die spanning los te laten. Dit proces van terug aanwezig te zijn in je lichaam – van voelen wat er is zonder oordeel – wordt ook wel embodiment genoemd.

Een van haar oefeningen, Love at Dawn and Dusk, is eenvoudig maar krachtig: vijf minuten per dag (bijvoorbeeld bij het opstaan en voor het slapengaan) liefde voelen voor je lichaam. Raak je huid aan met tederheid, adem diep in en herhaal: ik ben veilig. Ik ben heel. Ik ben mooi.

Een tweede oefening, Squeeze and Breathe, richt zich op het bekken: adem diep in, span zachtjes je bekkenbodem en laat bij het uitademen spanning los. Zo train je je lichaam om veiligheid te voelen, precies daar waar spanning zat.

Traumaheling betekent niet dat pijn verdwijnt; het betekent dat je ruimte creëert om weer te voelen. Genezing vraagt geen perfectie, maar aanwezigheid.

Voor wie dieper wil duiken: het e-book The Wild Woman Guide van Layla Martin is gratis te downloaden (Engelstalig) via haar website.

Je seksuele identiteit versterken begint in kleine dagelijkse momenten van zelfreflectie. Soms zijn het net die stille ogenblikken waarop je jezelf durft te horen denken: wat voel ik eigenlijk? Wat heb ik nodig? Zelfreflectie helpt je niet alleen om verlangens te begrijpen, maar ook om patronen van schaamte of onzekerheid te doorbreken.

Daag negatieve zelfpraat uit

Word je bewust van kritische gedachten over je lichaam, verlangens of identiteit. Dat innerlijke stemmetje dat zegt: ik ben te veel of ik mag me zo niet voelen. Vervang het door warme, eerlijke affirmaties die zachtheid uitnodigen:

Mijn verlangens zijn geldig.
Mijn lichaam verdient zachtheid.

Ik hoef niets te bewijzen om geliefd te zijn.

Schrijf het van je af

Een krachtige vorm van zelfreflectie is journalen: schrijven zonder filter, om te luisteren naar wat in je leeft. Gebruik bijvoorbeeld een dagboek van zelfliefde en trots: noteer elke avond één ding waar je trots op bent in relatie tot je lichaam of seksualiteit. 

Dat kan iets kleins zijn: een moment waarop je grenzen aangaf, of simpelweg hoe mooi je jezelf voelde onder de douche. Door dagelijks te journalen, train je je brein om waardering te voelen in plaats van twijfel. Wanneer je schrijft, geef je jezelf toestemming om zichtbaar te worden. Eerst op papier, daarna in het leven.

Verken je lichaam met nieuwsgierigheid

Bewuste zelfbevrediging is geen doelgericht klaarkomen, maar een manier van embodiment, om terug thuis te komen in je lichaam. Gebruik je handen, een zacht glijmiddel of speeltje en focus op wat goed voelt, zonder oordeel.

Wanneer je met nieuwsgierigheid onderzoekt wat je lichaam vertelt, ontwikkel je een subtieler bewustzijn voor genot en grenzen. Dat bewustzijn is de basis van seksuele autonomie.

Zoek veiligheid in verbinding

Je bent niet alleen. Zoek communities of therapeuten die seksueel welzijn benaderen vanuit acceptatie en diversiteit. Het delen van ervaringen kan helend zijn, vooral als je lange tijd hebt gedacht dat je anders was.

Wie zichzelf beter leert kennen, ontdekt vaak ook nieuwe manieren om met een partner aanwezig te zijn. In tantra bijvoorbeeld, waar adem, aanraking en intentie samenkomen, leer je om intiem te zijn zonder prestatiedruk. Wil je meer lezen over hoe tantra kan helpen om dieper te voelen en zachter te communiceren? Ontdek het in ons artikel Tantra voor beginners – meer samen genieten.

Zelfliefde betekent niet dat je niemand nodig hebt. Het betekent dat je jezelf niet verliest in de ander. Wanneer je jezelf accepteert, communiceer je helderder over verlangens en grenzen. Je durft te zeggen: dit voelt goed voor mij of daar heb ik even tijd voor nodig.

Kwetsbaarheid kan spannend zijn in het begin. Maar wanneer je een grens deelt en die wordt gerespecteerd, groeit vertrouwen sneller dan in duizend kussen. Echte verbinding ontstaat niet uit perfectie, maar uit eerlijkheid.

Zoals Bell Hooks zei: “Liefde is een daad van wil.” Liefde vraagt moed om echt gezien te worden, mét imperfecties. Seksuele identiteit is niet enkel iets persoonlijks, maar ook iets relationeels. Hoe meer jij jezelf begrijpt, hoe meer je kunt ontmoeten zonder angst.

Zelfacceptatie maakt ook je lichaamstaal vrijer. Wanneer je niet langer bang bent om gezien te worden, communiceert je lichaam vanzelf wat woorden soms niet kunnen zeggen. Daarover lees je meer in onze blog Lichaamstaal in de slaapkamer, waar we tonen hoe subtiele non-verbale signalen intimiteit kunnen verdiepen.

Je seksuele identiteit is niet iets wat je moet ontdekken; het is iets wat je elke dag bent. Fluïde, veranderlijk, levend. Wanneer je met zachtheid naar jezelf kijkt, open je de deur naar plezier, verbondenheid en vrijheid. 

Misschien is dit het begin van een nieuw hoofdstuk: een waarin je jezelf niet langer hoeft te verklaren, maar simpelweg mag voelen. Waarin liefde geen streven is, maar een thuiskomen.

Of je nu hetero, bi, queer, aseksueel of iets daartussenin bent: jouw waarheid verdient ruimte.

De slaapkamer is niet alleen een fysieke ruimte; het is ook een emotionele ruimte, waar kwetsbaarheid en oprechte intimiteit bloeien wanneer ze worden gevoed door zelfliefde. Door je aantrekkingskracht, verlangens en lichaam actief te omarmen, verbeter je niet alleen je individuele ervaring; je creëert een rimpeleffect van authenticiteit en verbinding.

Zelfliefde is geen bestemming, maar een dagelijkse keuze. En elke keer dat je met zachtheid naar jezelf kijkt, wordt liefhebben lichter.